ปฏิทินโหร
ปฏิทินโหร (Astrological Calendar) คือ ปฏิทินที่จัดทำขึ้นตามหลักการคำนวณทางโหราศาสตร์ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือสำหรับนักโหราศาสตร์ในการพยากรณ์ดวงชะตา ดูฤกษ์ยาม หรือคำนวณตำแหน่งของดวงดาวต่างๆ ซึ่งแตกต่างจากปฏิทินสากลที่เราใช้ในชีวิตประจำวันอย่างมาก
ลักษณะสำคัญของปฏิทินโหร:
- แสดงการเคลื่อนที่ของดวงดาว:
- หัวใจสำคัญของปฏิทินโหรคือการบอกตำแหน่งของดวงดาวต่างๆ (อาทิ ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ดาวอังคาร ดาวพุธ ดาวพฤหัสบดี ดาวศุกร์ ดาวเสาร์ รวมถึงดาวมฤตยู ดาวเนปจูน ดาวพลูโต และจุดคำนวณอย่างราหู เกตุ ลัคนา) ในแต่ละวันและแต่ละเวลา ว่าโคจรไปอยู่ในราศีใด องศาเท่าไร และลิปดาเท่าไร
- การคำนวณนี้อาศัยหลักวิชาดาราศาสตร์แบบโบราณ เช่น คัมภีร์สุริยยาตร์ (ตำราโหราศาสตร์ไทยดั้งเดิม) หรือระบบอื่น ๆ ที่ได้รับการยอมรับ เช่น ลาหิรี (ระบบนิรายนะ) หรือสายนะ (โหราศาสตร์สากล)
- นับวัน เดือน ปี ตามหลักโหราศาสตร์:
- การเปลี่ยนวัน: ตามหลักโหราศาสตร์ไทย วันใหม่จะเริ่มต้นเมื่อ พระอาทิตย์ขึ้น (ไม่ใช่เที่ยงคืน) และสำหรับวันพุธ จะมีการแบ่งเป็น พุธกลางวัน (ตั้งแต่พระอาทิตย์ขึ้นถึงก่อน 18:00 น.) และ พุธกลางคืน (ตั้งแต่ 18:00 น. ถึงก่อนพระอาทิตย์ขึ้นของวันพฤหัสบดี)
- การนับเดือน: ใช้การนับเดือนแบบจันทรคติ (ข้างขึ้นข้างแรม) คือ เดือนอ้าย (1), เดือนยี่ (2) ไปจนถึงเดือนสิบสอง (12)
- การเปลี่ยนปีนักษัตร: ตามหลักโหราศาสตร์ไทยแบบดั้งเดิม จะนับเปลี่ยนปีนักษัตรที่ วันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 5 ซึ่งมักจะตรงกับช่วงกลางเดือนเมษายน (ใกล้เคียงกับวันสงกรานต์ แต่ไม่ใช่วันสงกรานต์เป๊ะๆ เสมอไป)
- ระบุข้อมูลทางโหราศาสตร์ที่สำคัญ:
- ฤกษ์ยาม: บอกเวลาที่เป็นมงคลหรือไม่เป็นมงคลสำหรับการทำกิจกรรมต่างๆ เช่น วันธงชัย, วันอธิบดี, วันอุบาทว์, วันโลกาวินาศ รวมถึงฤกษ์บน (การโคจรของดาว) และฤกษ์ล่าง (วันและยาม)
- ดิถี: ระบุข้างขึ้นข้างแรม
- นักษัตรฤกษ์: การโคจรของดวงจันทร์ผ่านหมู่ดาวนักษัตรต่างๆ ซึ่งใช้ในการหาฤกษ์ยาม
- มาตรฐานดาว: แสดงสถานะความแข็งแรงของดาวในราศีต่างๆ เช่น เกษตรบดี, มหาอุจ, มหาจักร, ประ, นิจ ซึ่งมีผลต่อคุณภาพของดวงดาวนั้นๆ
ความสำคัญของปฏิทินโหร:
- ผูกดวงชะตา: เป็นเครื่องมือพื้นฐานที่สำคัญที่สุดในการคำนวณและผูกดวงชะตา เพื่อให้ได้ลัคนาและตำแหน่งของดาวต่างๆ ที่ถูกต้อง อันเป็นรากฐานของการพยากรณ์ดวงชะตา
- หาฤกษ์ยาม: ใช้ในการหาฤกษ์มงคลสำหรับกิจกรรมสำคัญต่างๆ เช่น ขึ้นบ้านใหม่ แต่งงาน ออกรถ เปิดกิจการ เพื่อให้การเริ่มต้นนั้นเป็นไปอย่างราบรื่นและประสบความสำเร็จ
- พยากรณ์จร: ใช้ในการดูการโคจรของดวงดาวในปัจจุบัน (ดาวจร) เพื่อเทียบกับดวงชะตาเดิม (ดวงกำเนิด) และพยากรณ์เหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
- ศึกษาโหราศาสตร์: เป็นเครื่องมือที่จำเป็นสำหรับผู้ที่ศึกษาโหราศาสตร์ในการทำความเข้าใจการเคลื่อนที่ของดวงดาวและหลักการคำนวณต่างๆ
ปัจจุบัน ปฏิทินโหรมีทั้งในรูปแบบเล่มพิมพ์ และรูปแบบดิจิทัล (แอปพลิเคชันหรือเว็บไซต์) ซึ่งช่วยให้นักโหราศาสตร์และผู้สนใจสามารถเข้าถึงข้อมูลและคำนวณได้อย่างสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น